NASA, bugün yaptığı açıklamada, Perseverance keşif aracının geçtiğimiz yıl Mars’ta topladığı örneğin, gezegende bir zamanlar bulunan yaşamın izlerine dair heyecan verici bir ipucu sunduğunu duyurdu. Araştırmacılar, Mars’tan getirilen bu kaya örneğinde görülen leopar beneklerinin, eski bir yaşam formunun biyolojik izleri olabileceğine dair şüpheleri olduğunu ifade etti.
Ekip, bulgularını Nature dergisinde yayımlanan hakemli bir makale ile bilim dünyasına duyurdu. Ancak, bu ilginç keşif üzerine yapılan analizlerin devam ettiğini ve daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguladılar.
NASA’nın geçici yöneticisi Sean Duffy, yapılan incelemeler sonucu bilim insanlarının kayadaki ilginç izlerin başka bir açıklamaya uymadığını belirttiklerini söyledi. “Bir yıl süren titiz çalışmaların ardından, bu kayadaki özelliklerin Mars’ta bulduğumuz en net yaşam izleri olabileceğini düşünüyoruz” diyen Duffy, söz konusu keşfin son derece heyecan verici olduğunu dile getirdi.
Keşif, Mars’taki Jezero Krateri’nin güneydoğusunda, Neretva Vallis adı verilen eski bir nehir vadisinde yapılan bir örneklemeden geldi. Perseverance, 2021 yılının Şubat ayında, bu antik gölün izlerini araştırmak için Mars yüzeyine iniş yapmış ve geçmişte suyun etkisiyle şekillenmiş kayaları incelemeye başlamıştı.
Örnek, “Cheyava Şelalesi” adı verilen ok ucu şeklindeki kayadan çıkarıldı. Bu kaya, yaklaşık 3 milyar yıl öncesine dayanan eski suyun etkisiyle oluşmuş ve üzerinde ilginç leopar benekleriyle küçük siyah noktalar içeriyordu. Bu kayadaki şekillerin, biyolojik bir izleme dair olabileceği düşünülüyor.
Perseverance’ın SHERLOC cihazı da kayada organik bileşikler keşfetti. Dünya’da, organik bileşikler yaşamın temel yapı taşları olarak kabul ediliyor. Bu bulgular, Mars’ta bir zamanlar mikropların varlığına dair yeni umutlar yaratıyor.
Kayadaki beyaz kalsiyum sülfat damarları ise, suyun kayadan geçmiş olabileceğini gösteren açık bir işaret. Perseverance’ın PIXL cihazı, kayadaki demir ve fosfat izlerini tespit etti, bunlar ise leopar beneklerinin kimyasal reaksiyonlardan dolayı oluşmuş olabileceğini gösteriyor. Bu reaksiyonlar, Mars yüzeyindeki kırmızımsı renkleri beyaz bir tonla değiştirmiş olabilir. Ayrıca, bu tür kimyasal değişimlerin, mikroplar için potansiyel bir enerji kaynağı yaratabileceği de öne sürülüyor.
Kayadaki leopar beneklerinin oluşumu, Mars’ın geçmişinde suyun ve organik maddelerin nasıl bir etkileşim içinde olduğunu daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Perseverance ekibi, bu örneğin, milyarlarca yıl öncesinde Mars’ta organik maddelerin birikmesiyle oluşmuş çamur tabakalarının ve minerallerin bir karışımından kaynaklanmış olabileceğini belirtiyor.
Bütçe kesintileri NASA’nın canını sıkıyor
Perseverance, Mars’a iniş yaptığı günden bu yana Jezero Krateri’ni geçerek eski bir nehir deltası boyunca mikrofosil arayışına devam etti. Gelecekte bu tür örneklerin Dünya’ya getirilmesi planlanıyor, ancak NASA henüz bu örneklerin nasıl geri getirileceğine dair kesin bir plan açıklamış değil. NASA’nın bilim bütçesi, Beyaz Saray’ın önerisiyle ciddi bir şekilde küçültülmeyi beklerken, bu konuda halen incelemeler yapılıyor. Duffy, “bu örnekleri veya diğer örnekleri nasıl geri alacağımız konusunda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bütçemizi, zamanlamamızı ve teknoloji imkanlarımızı gözden geçiriyoruz” diyor.
